باقی ماندن آب در زمین که می تواند به دلیل باران شدید و مداوم، نشت از رودخانه ها وکانال ها، بالا بودن سطح آب های زیرزمینی، وجود موانع طبیعی و مصنوعی در مسیرحرکت آب های زیرسطحی و… باشد، باعث پرشدن خلل و فرج خاک و کاهش اکسیژن آن، کاهش فعالیت میکرو ارگانیزم ها و در نهایت باعث کاهش کیفیت خاک و در نتیجه از بین رفتن گیاهان و موجودات زنده خاک شود. به منظور بهبود کیفیت و جلوگیری از تخریب خاک، با استفاده از زهکشی آب و املاح اضافی از خاک خارج و شرایط مناسب برای کشت گیاهان فراهم می گردد.​ بنا به عقیده سازمان خواربار و کشاورزی جهانی، زهکشی کشاورزی، نه هزار سال پیش در بین‌النهرین آغاز شد. در آن هنگام به جای لوله از سنگ و سنگ‌ریزه و شاخ و برگ گیاهان بهره‌گیری می‌شد. اولین لوله‌های زهکشی حدود چهار هزار سال قدمت دارند. در اروپا، اولین زهکشی زیرزمینی حدود دو هزار سال پیش نصب شده‌ است. زهکشی مدتی در جهان به فراموشی سپرده شد تا اینکه در ۱۵۴۴ در انگلستان دوباره زندگی جدیدی یافت. اولین تنبوشه ساز سفالی در ۱۸۴۰ در انگلستان به کار گرفته شد. در آمریکا زهکشی لوله‌ای در دو سده پیش آغاز شد. زهکشی در اوایل دهه ۱۹۶۰، با پیدایش لوله پلاستیکی با دیواره صاف و نازک، سپس با ابداع لوله‌های موجدار شتاب قابل ملاحظه‌ای یافت. در حوالی سال ۱۹۷۰ استفاده از ماشین‌های زهکشی آغاز شد و شتاب بیشتری به توسعه زهکشی زیرزمینی داد. کاربرد فرستنده و گیرنده‌های لیزری، دقت در کنترل نصب زهکش‌ها را افزایش داد.

زهکشی در ایران

احداث اولین شبکه‌های نوین آبیاری و زهکشی در دهه ۱۳۱۰ در جنوب کشور صورت گرفت و اولین زهکش روباز با استفاده از ماشین در حوالی سال ۱۳۳۵ در شاوور خوزستان ساخته شد. در سال‌های ۱۳۴۱ و ۱۳۴۲ اولین شبکه زهکشی زیرزمینی با استفاده از لوله‌های سفالی در دانشکده کشاورزی دانشگاه جندی شاپور (شهید چمران) واقع در ملّاثانی (رامین) اهواز در وسعتی حدود ۵۰۰ هکتار با نیروی کارگری به اجرا در آمد. در همین سال‌ها بود که اولین ماشین زهکشی وارد کشور شد. اولین طرح بزرگ زهکشی به وسعت ۱۱۰۰۰ هکتار در هفت تپه به اجرا درآمد. سپس زهکشی اراضی شرکت کشت و صنعت کارون و همزمان با آن زهکشی اراضی آبخور سد وشمگیر در گرگان آغاز شد. دشت‌های مغان، دالکی در بوشهر، زابل، میان‌آب، بهبهان، طرح‌های هفت‌گانه توسعه نیشکر در خوزستان از جمله طرح‌های بزرگ دیگری هستند که اجرای آنها به اتمام رسیده است.

از ابزارهای ابتدایی که برای این منظور مورد استفاده قرار می گرفت، لوله های ساخته شده از جنس سفال بود که به کمک سوراخهایی که در پیرامون آن تعبیه شده بود این امکان را فراهم می ساخت تا با کارگذاری شبکه ای از این نوع لوله در عمق زمین و با جاری ساختن آب بر روی سطح زمین ، به مرور آب شور از درون خاک عبور کرده با نفوذ به درون شبکه لوله گذاری شده، موجب شیرین شدن خاک شود.

با پیشرفت فن آوری شرایط برای تولید و عرضه انواع جدید ابزارهای زهکشی از جمله لوله هایی از جنس پلاستیک نظیر PVC فراهم شد. در دهه 90 این محصول دور تکامل خود را طی نمود و لوله پلیمری با جنس PVC کاروگیت معرفی گردید که مورد استقبال مجریان پروژه ها قرارگرفته است و اکنون به دلیل داشتن کلیه خصوصیات مورد احتیاج زهکشی زیر زمینی به عنوان بهترین لوله زهکشی تلقی می گردد. لوله های زهکشی از جنس PVC و طبق استاندارد ملی 7669 یا DIN 1187 تولید می گردند.

کاربرد لوله های زهکشی از جنس PVC

از جمله موارد کاربرد لوله های زهکشی عبارتند از:

۱-   خارج کردن آب حاصل از آبشویی زمین های شور و تبدیل زمین ها به مزارع قابل کشت
۲-   خارج ساختن آب اضافی حاصل از بارندگی و آبیاری در مزارع و در نتیجه حفظ کیفیت آن
۳-   خارج ساختن آب اضافی ساختمان ها و سایر ابنیه به منظور جلوگیری از تخریب آنها
۴-    خارج کردن سریع تر آب اضافی و حفظ کیفیت آن در زمین های ورزشی و پارکهای تفریحی و فضای سبز
۵-     از لوله های زهکش غیر مشبک می توان برای انتقال آب درمکان های مختلف استفاده نمود.

مزایای استفاده از لوله های زهکشی از جنس PVC

۱.        این نوع لوله ها نسبت به سایر لوله های زهکشی از جمله بتنی و سفالی بسیار سبک تراست.
۲.        به علت مقاومت و پایداری در برابر املاح شیمیایی آب و خاک از طول عمر بالایی برخوردار هستند.
۳.        به علت سبکی و قابل انعطاف بودن، حمل و نقل  این لوله ها بسیار آسان است.
۴.        به علت تولید این لوله درطول های بلند، نصب و کارگذاری لوله ها بسیار ساده و سریع است.
۵.        به علت شکل خرطومی (کاروگیت) این لوله ها از مقاومت فشاری، ضربه ای و کششی بالایی برخوردار هستند.

یکی از مسائل مهم در اجرای لوله زهکشی زیرزمینی فیلتر کردن لوله زهکش جهت جلوگیری از مسدودکردن سوراخ های دوم زهکش و همچنین تسهیل ورود آب لوله به است که این موضوع تا چند سال پیش در سراسر دنیا و ایران با استفاده از شن دانه بندی شده انجام می پذیرفته است.

به طورکلی کارکردهای پوشش لوله را به شرح زیر میتوان بیان نمود:

1) نقش هیدرولیکی : ایجاد فضای با خلل و فرج  بالا و در نتیجه ایجاد نفوذ پذیری مناسب و کاهش مقاومت در اطراف و درون منافذ لوله زهکش.

2) نقش مکانیکی: ایجاد پشتیبان ومحافظ در جهت شعاع لوله و جلوگیری از ایجاد خمش اضافی و صدمه دیدن لوله دراثرنیروی وارده ناشی از بارخاک.

3) نقش بسترسازی: ایجاد بستری درزیر لوله به منظور جلوگیری از جابجایی لوله در زمان کارگذاری و بعد از آن در اثربار خاک.

پیشرفت فن آوری های تولید، عدم دسترسی به شن و ماسه مناسب در همه مناطق و افزایش هزینه های حمل و کارگذاری باعث شد تا از پوششی از الیاف مصنوعی جهت فیلتراسیون استفاده شود.

مزایای لوله های زهکشی با پوشش الیاف مصنوعی

• قیمت پوشش الیاف مصنوعی درمقایسه با فیلتر های شن و ماسه بسیار ارزان تر می باشند.
• هزینه تهیه و حمل شن و ماسه بندی شده حذف می گردد.
• از لحاظ کارگذاری لوله های زهکش دارای فیلتر مصنوعی نیاز به ترانشه کوچکتری داشته و بنابراین هزینه نصب ، به شدت کاهش می یابد.
• سرعت نصب لوله های زهکشی با فیلتر مصنوعی بسیار بالاتر می باشد.
• پوشش ایجاد شده در اطراف لوله های زهکشی یکنواختی و دوام بیشتری دارد.
• سهولت ورود آب به لوله های زهکشی و افرایش راندمان فیلتراسیون و شیرین سازی زمین

نحوه انبارش لوله های زهکشی با فیلتر مصنوعی:

• این لوله نیز بایستی مشابه لوله های زهکش بدون پوشش به صورت افقی در انبار نگهداری شوند.
• حداکثر دوره زمانی انبارداری این لوله ها  سه ماه می باشد.باید سعی شود دوره انبارداری به حداقل کاهش داده شود.
• از تماس مستقیم لوله ها با نور خورشید جلوگیری شده و لوله به اندازه مصرف روزانه از انبار خارج شود.

حمل و نقل لوله های زهکشی با فیلتر مصنوعی:

• جابجائی لوله در زمان قراردادن و یا خارج ساختن لوله از انبار و در زمان کارگذاری می بایستی به دقت صورت پذیرد.
• برای مهار لوله در زمانبارگیری در کامیون نبایستی از طناب باریک و نازک استفاده شود. برای این کار میبایستی از تسمه های پهن پارچه ای کمک گرفته تا باعث صدمه به لوله ها نشود.
• لوله های با پوشش معیوب ویا ناقص می بایستی قبل از حمل جدا شوند.

لوله های زهکش به صورت کلافهای خرطومی مشبک و غیر مشبک تولید می شوند که طول کلافها و تعداد سوراخ ها در هر ردیف بر حسب سفارش قابل تغییر می باشد.

نوشته لوله های زهکش پلیمری اولین بار در دستگاه جوش پلی اتیلن بارینکو. پدیدار شد.

لوله های زهکش از دو جنس پلی اتیلن و پی وی سی و به صورت مشبک و نیمه مشبک با پوشش الیاف PP450 یا بدون آن تولید و عرضه می شوند. لوله زهکش پی وی سی به صورت تک جداره خرطومی و کلافی طبق استاندارد DIN 1187 و استاندارد ملی 7669 جهت زهکشی جاده، پل، ساختمان، زمینهای تفریحی ورزشی و کشاورزی تولید می شوند. آزمونهای صورت گرفته بر روی این لوله ها شامل تست آبکشی، تست استحکام، تست ابعاد و تست وضعیت ظاهری می باشد.

مزیت لوله های پی وی سی زهکشی بارینکو نسبت به سایر لوله ها، عمر طولانی تر، وزن کم، حمل و نقل آسان، سهولت و سرعت نصب بالا، مقاومت در برابر املاح شیمیایی آب و خاک، قابلیت انعطاف پذیری و خاصیت صلبی لوله پی وی سی که مانع از انسداد سوراخها و تغییرات طول و عرض سوراحهای لوله می شود و در نهایت کنگره ای بودن یا کاروگیت بودن لوله که امکان تحمل بار خارجی بیشترنسبتبه لوله های صاف را ممکن می سازد، می باشد.

جدول مشخصات سوراخهای لوله زهکش پی وی سی به قرار زیر است:

با توجه به اینکه لوله های زهکش پی وی سی به صورت کلافی تولید می شوند، طول هر کلاف بسته به سایز آن متغیر می باشد. در جدول زیر مشخصات فنی لوله های بر حسب اندازه اسمی آنها ذکر شده است.

به منظور کاهش اثرات مخرب برداشت شن جهت فیلتراسیون سیستم زهکشی و کاهش هزینه های نصب از الیاف مصنوعیPP450 و PP700 به دلیل معیارهایی نظیر نگهداری ذرات، عدم گرفتگی و انسداد فیلتر، استحکام مکانیکی مواد پوشش و معیار هیدرولیکی و طول عمر بالاتر در لوله های زهکش با الیاف بارینکو استفاده می شود. نوع و پوشش الیاف مصنوعی بر اساس مشخصات خاک پروژه و با نفوذپذیری فیلتر ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ میکرون تعیین می گردد.

در هنگام اجرای لوله های زهکش با توجه به نقشه طراحی برای نقاطی که نیاز به تغییر مسیر یا انشعاب گیری از خط اصلی است از اتصالات مخصوص استفاده می شود. این اتصالات در انواع بوشن، سه راه، زانو، تبدیل و درپوش موجود و قابل تهیه می باشد.

نحوه جا زدن اورینگ لاستیکی برای اتصال لوله زهکش از طریق بوشن به یکدیگر را در تصویر زیر مشاهده می نمایید.

جهت استعلام قیمت و سفارش محصول با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:

۰۲۶۳۴۷۶۳۴۷۶-۷

۰۹۱۲۱۹۹۳۲۸۷-۰۹۳۶۱۹۹۳۲۸۷

نوشته مشخصات فنی لوله زهکش پی وی سی اولین بار در دستگاه جوش پلی اتیلن بارینکو. پدیدار شد.